Khánh Hòa: Làng nghề Trầm Hương, lao đao vì dịch COVID-19

Khánh Hòa (TTXVN 22/5) - Nghề xoi trầm hương tại tại thôn Phú Hội 1 (xã Vạn Thắng, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa) hình thành từ lâu đời, cũng là nghề tạo nhiều công ăn việc làm, mang lại nguồn thu nhập ổn định cho người dân địa phương. Bởi các sản phẩm từ trầm hương có giá trị kinh tế cao. Tuy nhiên từ khi dịch COVID-19 xuất hiện, đầu ra của sản phẩm này gặp khó khăn. Thu nhập của người làm nghề sụt giảm đáng kể.

Thôn Phú Hội 1 nổi tiếng với nghề xoi trầm hương hàng trăm năm nay, có trên 80% người dân theo nghề, kể cả người già, trẻ, nam hay nữ. Công việc này đòi hỏi thẩm mỹ, chăm chỉ, tỉ mỉ mặc dù trông có vẻ khá nhẹ nhàng. Trước đây, sản phẩm trầm hương có giá rất cao và thị trường ngày càng được mở rộng nên thu nhập người lao động khá tốt, mức sống người dân tại làng này được nâng lên. Nhiều gia đình có kinh tế ổn định từ nghề xoi trầm. Tuy nhiên từ khi xuất hiện dịch COVID-19, thị trường trầm hương tiêu thụ chậm, không xuất khẩu được sang các thị trường cũ, lượng khách hàng giảm mạnh, nguồn thu cũng từ đó mà giảm theo.

Anh Trần Công Đức, Giám đốc Hợp tác xã trầm hương tại huyện Vạn Ninh cho biết, Hợp tác xã được thành lập được một thời gian ngắn thì xuất hiện dịch bệnh, do vậy hàng nội địa bán chậm, xuất khẩu sang các nước như: Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc), Malaysia… đều bị chững lại. Hiện đơn vị có 7 thành viên quản trị và 4 lao động thường xuyên, dù không bán được hoặc bán chậm thì hàng tháng vẫn phải trả lương từ 7-8 triệu/người để giữ nhân công lành nghề. "Từ ngày bị dịch bệnh thì hàng hóa bán rất chậm, thi thoảng có một vài khách mua khối trầm cảnh, vòng tay, vòng cổ trầm, nhẫn, tượng, hương trầm (hay còn gọi là nhang) thì mình trả lương cho nhân công, hoặc có tháng nguồn thu bị thâm hụt thì lấy quỹ của Hợp tác xã để trả, kể cả ngày không có việc vẫn trả lương cho lao động, khi nào có nguồn sẽ bù vào, vì hiện tại vẫn phải có người làm để sẵn hàng, chờ khi dịch lắng xuống mà thị trường có nhu cầu thì còn có sản phẩm bán ra", ông Đức bày tỏ.

Mặt hàng trầm hương có thể để lâu dài, không sợ bị hư hỏng hay hết hạn sử dụng như thực phẩm, nên Hợp tác xã và các hộ dân vẫn túc tắc làm. Nhưng số lao động làm trong nghề này từ khi có dịch đã giảm đi khá nhiều.

Anh Phạm Quang Giảng, ở thôn Phú Hội 1 có nhiều năm gắn bó với nghề xoi trầm, anh có xưởng nhỏ với 7 người làm, sau khi xuất hiện dịch COVID-19, anh phải cắt giảm nhân công, đến nay xưởng của anh chỉ còn lại 2 người, thu nhập bình quân từ 6 triệu/người/tháng. Anh Giảng cho biết trước đây anh thường chở hàng vào Sài Gòn để giới thiệu và tiêu thụ, tuy nhiên từ đầu năm đến nay anh chưa đi được chuyến nào, nhất là từ khi đợt dịch thứ 3,4 bùng phát có tháng gần như xưởng anh không có nguồn thu.

Anh chia sẻ, nguồn vốn làm trầm hương là quay vòng, vốn bỏ ra cũng khá lớn, nên khi không bán được, kinh tế của gia đình anh gặp khó khăn, để giữ lại lao động có tay nghề anh phải lấy tiền nhà ra để chi trả, hy vọng đến khi dịch lắng xuống thì bán được hàng.

Trầm hương là mặt hàng mỹ nghệ, phục vụ cho khách hàng có nhu cầu dùng để tạo cảnh, phong thủy trong gia đình hoặc cho cá nhân hoặc hương trầm phục vụ tâm linh. Do vậy trong giai đoạn dịch bệnh mọi dịch vụ đều bị ảnh hưởng, người làm nghề xoi trầm cũng lao đao theo.

Ông Phạm Huệ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Vạn Thắng (huyện Vạn Ninh) cho biết, nghề xoi trầm có từ lâu đời ở xã, đã tạo công ăn việc làm cho hàng nghìn người dân, mang lại thu nhập cao cho người dân. Từ khi dịch bệnh doanh thu giảm, nhiều người cũng thất nghiệp, chỉ còn lại một số người vẫn có việc làm.

Anh Nguyễn Đình Dũng thôn Phú Hộ 1 là một trong số ít những người may mắn còn việc làm và thu nhập ổn định trong thời điểm dịch bệnh. Anh Dũng cho biết anh đã hơn 10 năm gắn bó với nghề xoi trầm, chưa năm nào thấy khó khăn như năm nay. Anh vào làm việc tại Hợp tác xã trầm hương cuối năm 2019, cũng là bắt đầu giai đoạn dịch COVID-19 xuất hiện, song thu nhập của anh và 3 lao động khác tại Hợp tác xã vẫn được duy trì từ 6-7 triệu đồng/ người/ tháng. Nhờ có công việc này mà gia đình anh vẫn có nguồn để trang trải cuộc sống trong giai đoạn khó khăn vì dịch bệnh.

Ở xã Vạn Thắng, người làm nghề xoi trầm may mắn có được việc làm và thu nhập ổn định như anh Dũng chỉ còn lại rất ít, nhiều người bị mất việc rất khó khăn để mưu sinh. Có người đi tìm việc làm thời vụ, cũng có người phải chấp nhận ở nhà và tằn tiệm chi tiêu.

Được biết, tháng 9/2016, làng nghề xoi trầm hương thôn Phú Hội 1 được Ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa công nhận là làng nghề  truyền thống, đã mang đến nhiều tín hiệu tích cực cho người làm nghề. Các sản phẩm làm ra có thương hiệu và được thị trường biết đến, thế nhưng trong bão dịch bệnh niềm vui của người dân chưa được bao lâu đã phải đối mặt với thất nghiệp, hàng hóa không có đầu ra. Những người dân xứ trầm vẫn cần mẫn với công việc hàng ngày để mưu sinh và không ngừng mong mỏi dịch bệnh nhanh chóng được đẩy lùi./.

Thanh Vân